پروین با «نشان لیاقت» دربار پهلوی چه کرد؟
تاریخ انتشار: ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۴۵۶۴۸
خبرگزاری فارس -تبریز- لیلا حسین نیا: سخن از پروین اعتصامی است، کسی که به قول دکتر شفیعی‌کدکنی «با کمترین عمر و کمترین مجال برای شعر گفتن، بیشترین توفیق ممکن را در زبان فارسی، از آن خویش کرده و از این بابت، هیچ‌کدام از بزرگان قرن حاضر و حتی قرون گذشته بعد از حافظ، به پای او نمی‌ر‌سند.» (با چراغ و آینه، نشر سخن، صفحه 465)
پروین با «نشان لیاقت» دربار پهلوی چه کرد؟
پروین، ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز به دنیا آمد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گفته‌اند فوت پروین، در اثر بیماری حصبه بوده، اما چند سال پیش «دکتر محمدرضا سنگری» مدعی شد که پروین به قتل رسیده است. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در توضیح ادعای خود، به سروده‌های شاعر در خفقان پهلوی اول اشاره کرد و پروین را از «شهیدان شعر فارسی» خواند. دکتر سنگری، امتناع پزشک معالج برای رفتن بر سر بالین شاعر را دلیل دیگر ادعای خود خواند.
دو دلیل مظلومیت شعر پروین
بیش از ۶۰۰ شعر در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده، از پروین اعتصامی به یادگار مانده‌است. شعر پروین، در محیطی گل کرد که از خاستگاه‌های «سنت ایرانی» است. محیطی سرشار از حکمت و آموزش و پند و اخلاق و آموزش. شعر او آینه همین محیط است. شعری که جامه اندرز و حکمت به تن دارد و به ندرت وارد فضاهای عاشقانه‌پسند می‌شود. بدیهی است که در روزگار مدرن که چنین فضیلت‌هایی به حاشیه رانده شده، شعر پروین، مشتری «استوری‌پسند» نداشته باشد.
دلیل دیگر مظلومیت پروین عزیز را شاید بتوان در تقویم تولد و مرگ او بیان کرد. پروین چند روز مانده به عید دیده به جهان گشوده و چندی پس از عید نوروز، بدرود حیات گفته‌است. همین تلاقی باعث شده، در میان شتاب روزهای آخر سال و رکود روزهای پس از نوروز، نام و یاد شاعر، به چشم نیاید. البته هیچ‌یک از این دو دلیل، چیزی از سستی و فرصت‌سوزی متولیان فرهنگی نمی‌کاهد.
با پنج حکمت مهم شعر پروین آشنا شویم:
پروین، از جمله سخنورانی است که شعرش، مشحون از دقیقه‌هایی است که می‌تواند در رشد جامعه و شخصیت‌های انسانی موثر واقع شود. چند حکمت معروف و محوری شعر پروین را مرور می‌کنیم:
یتیم‌نوازی
سیمای یتیم در شعر پروین اعتصامی از جمله عناوین پرتکرار است. او یتیم را همواره در سیمایی مظلوم تصویر کرده‌است و نیازمندی ایتام را مدام متذکر شده‌است. نکته جالب توجه در شعر او این است که پروین یتیم بودن را بیشتر از جانب مادر برجسته می‌کند. در داستانی که دخترک یتیم مورد طعنه دوستانش قرار می‌گیرد، می‌گوید:
مادرم دست بشست از هستی
دست شفقت به سر من نکشید
شانه موی من انگشت من است
هیچکس شانه برایم نخرید
تلاش و تکاپو
شعر پروین، مدام به مخاطب گوشزد می‌کند که بار و بر داشته باشد. او دانش و حکمت را مهم‌ترین میوه و ثمر انسان می‌داند. در نگاه پروین، سپیدار به این دلیل طعمه تبر و تنور می‌شود که بی بر و بار است.
آن شاخ که سر بر کشد و میوه نیارد
فرجام به جز سوختنش نیست سزاوار
جز دانش و حکمت نبود میوه انسان
ای میوه فروشِ هنر! این دکه و بازار
فروتنی
دوری از خودپسندی، یکی از پندهای دائمی پروین اعتصامی است. بانوی شعر فارسی بسیار از خودپسندی دور است و فروتنی را در اغلب شعرهایش می‌ستاید. می‌توان گفت پروین خود، آموخته این پند بود و در سلوک و رفتار شخصی‌اش این نکته را بسیار رعایت کرده بود.
خود پسندیدن وبال است و گزند
دیگران را کی پسندد خودپسند
صبر و پایمردی
ثبات قدم و پایبندی در طریق، یکی از توصیه‌های مداوم پروین است. او معتقد است انسان برای رسیدن به هدف باید از دشواری‌های راه نهراسد و پایبند به هدف خود باشد. پروین داستان‌های زیادی را به تصویر کشید‌ه است که در ضمن آن به مخاطب توصیه می‌کند از دشواری راه نهراسد. این نکته را در روایتی از زبان مادری برای فرزند بازگو می‌کند:
خلید خار درشتی به پای طفلی خرد
به هم برآمد و از پویه باز ماند و گریست
بگفت مادرش این رنج اولین قدم است
ز خار حادثه تیه وجود خالی نیست
فرصت‌شناسی
فرصت‌ها را غنمیت شمردن و متوجه کوتاهی حیات بودن یکی از پندهای پروین است. در دیدگاه او حیات به قدری کوتاه است که انسان باید در استفاده از آن ها کوتاهی و کاهلی نکند.
از چه وامانم چو فرصت رفتنی است
چون نگویم کاین حکایت گفتنی است
خودبین چنان شدی که ندیدی مرا به چشم
پیش هزار دیدهٔ بینا چه می‌کنی
یادش گرامی باد.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: پروین اعتصامی تبریز شعر شاعر ملک الشعرای بهار دهخدا رضا شاه دانشگاه تهران شعر ترکی شعر فارسی زبان ترکی پروین اعتصامی شعر پروین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۴۵۶۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ببینید | سخنان شاپور بختیار در مورد شخصیت و سبک زندگی امام خمینی در جلسه‌ی شورای امنیت حکومت پهلوی
264 33
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902339
جدول میزان بارشهای فارس تا ساعت ۶:۳۰ امروز